ਸਤਨਾ :- ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਤਨਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਤੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਮਾਮਲਾ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਲਈ ਗੰਭੀਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹਾਏ ਗਏ ਖੂਨ ਕਾਰਨ ਥੈਲੇਸੀਮੀਆ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਚਾਰ ਨਾਬਾਲਗ ਬੱਚੇ ਐੱਚਆਈਵੀ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋ ਗਏ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਦੀ ਨਾਕਾਮੀ ਵੱਲ ਸਿੱਧਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਚਾਰ ਮਹੀਨੇ ਤੱਕ ਸੱਚ ਛੁਪਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼
ਸੂਤਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਹ ਖੌਫਨਾਕ ਗਲਤੀ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਦਬਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਨਿਯਮਤ ਮੈਡੀਕਲ ਜਾਂਚਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ, ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ’ਤੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਪਹਾੜ ਟੁੱਟ ਪਿਆ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਸ ਸੀ, ਉਹੀ ਖੂਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਭਰ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਬਣ ਗਿਆ।
ਥੈਲੇਸੀਮੀਆ ਪੀੜਤਾਂ ਲਈ ਖੂਨ ਹੀ ਜੀਵਨ
ਥੈਲੇਸੀਮੀਆ ਨਾਲ ਪੀੜਤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਖੂਨ ਚੜ੍ਹਾਉਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਤਨਾ ਦੇ ਇਹ ਚਾਰੇ ਬੱਚੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਸਨ। ਐਸੇ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਕੜੇ ਮਾਪਦੰਡ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ, ਉੱਥੇ ਇਹ ਭਾਰੀ ਗਲਤੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਈ।
ਟੈਸਟਿੰਗ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ’ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਸ਼ੱਕ
ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਹਰ ਖੂਨ ਦੀ ਥੈਲੀ ਨੂੰ HIV, ਹੈਪੇਟਾਈਟਸ-B ਅਤੇ C ਵਰਗੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਲਈ ਜਾਂਚਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਚਾਰ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣਾ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ’ਤੇ ਸਵਾਲ ਖੜੇ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਖੂਨ ਰੀਵਾ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੰਗਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਹੋਰ ਵੀ ਪੇਚੀਦਾ ਬਣ ਗਿਆ।
ਇੰਚਾਰਜ ਦੀ ਦਲੀਲ, ਪਰ ਸਵਾਲ ਕਾਇਮ
ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਇੰਚਾਰਜ ਡਾ. ਦੇਵੇਂਦਰ ਪਟੇਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਤੇਜ਼ ਜਾਂਚ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਐਲੀਸਾ ਤਕਨੀਕ ਅਪਣਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੰਡੋ ਪੀਰੀਅਡ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੱਸਿਆ, ਪਰ ਇਹ ਦਲੀਲ ਮਾਸੂਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਠਹਿਰਾ ਸਕਦੀ।
ਦਾਨੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ’ਚ ਵੀ ਵੱਡੀ ਖਾਮੀ
ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਇਕ ਹੋਰ ਹੈਰਾਨੀਜਨਕ ਪਹਲੂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾਨੀਆਂ ਦਾ ਖੂਨ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਨੰਬਰ ਗਲਤ ਨਿਕਲੇ ਅਤੇ ਕਈਆਂ ਦੇ ਪਤੇ ਅਧੂਰੇ ਸਨ। ਇਹ ਗੱਲ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਲੱਡ ਬੈਂਕ ਬਿਨਾਂ ਪੂਰੀ ਤਸਦੀਕ ਦੇ ਖੂਨ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ।
ਕੁਲੈਕਟਰ ਨੇ ਮੰਗੀ ਰਿਪੋਰਟ, ਪਰਿਵਾਰ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਉਡੀਕ ’ਚ
ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਕੁਲੈਕਟਰ ਡਾ. ਸਤੀਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਐਸ. ਨੇ ਸੀਐੱਮਐੱਚਓ ਤੋਂ ਵਿਸਥਾਰਕ ਰਿਪੋਰਟ ਤਲਬ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਹੁਣ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ’ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਲਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਸੀ ਜਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਦਾ ਨਤੀਜਾ। ਉੱਧਰ, ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੀ ਆਸ ਲਗਾਈ ਬੈਠੇ ਹਨ।
