ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :- ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਤਣਾਅ ਦੇ ਸਾਏ ਹੇਠ ਰਹੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਗਰਮੀ ਘੱਟਦੀ ਦਿਸ ਰਹੀ ਹੈ। ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਰੋਸੇ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਨਵਾਂ ਦੌਰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਡਾ. ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਅਗਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਜੋ ਦੋਵਾਂ ਪੱਖਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
G7 ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ
ਡਾ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ 11 ਅਤੇ 12 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਓਂਟਾਰੀਓ ਦੇ ਨਿਆਗਰਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀ G7 ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕਰਨਗੇ। ਕੈਨੇਡਾ ਇਸ ਵੇਲੇ G7 ਸਮੂਹ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਸਾਲ ਦੂਜੀ ਵਾਰ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬੈਠਕ ਦੀ ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੈਠਕ ਦੌਰਾਨ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਚੁਣੌਤੀਆਂ, ਆਰਥਿਕ ਸਹਿਯੋਗ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਸਬੰਧੀ ਮੁੱਦਿਆਂ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਭਾਵੇਂ ਭਾਰਤ G7 ਦਾ ਅਧਿਕਾਰਤ ਮੈਂਬਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ 2019 ਤੋਂ ਇਸਨੂੰ ਇੱਕ “ਸੱਦੇ ਗਏ ਦੇਸ਼” ਵਜੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਟਰੂਡੋ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰਾ ਇਸ ਲਈ ਖ਼ਾਸ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ 2023–24 ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ। ਇਹ ਤਣਾਅ ਉਦੋਂ ਵਧਿਆ ਜਦੋਂ ਕੈਨੇਡਾ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਏਜੰਟਾਂ ਦਾ ਹੱਥ ਅੱਤਵਾਦੀ ਹਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਿੱਝਰ ਦੇ ਕਤਲ ਵਿੱਚ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਨੇ ਇਸ ਦੋਸ਼ ਨੂੰ “ਬੇਬੁਨਿਆਦ ਅਤੇ ਗੰਭੀਰ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗਲਤ” ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਖ਼ਾਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵੱਲੋਂ ਡਿਪਲੋਮੈਟਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਬੰਧ ਠੰਢੇ ਪੈ ਗਏ।
ਸੱਤਾ ਤਬਦੀਲੀ ਨਾਲ ਰੁਖ਼ ਬਦਲਿਆ
2025 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ‘ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ ਬਦਲਣ ਨਾਲ ਹੀ ਮਾਹੌਲ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਨਵੇਂ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਮਾਰਕ ਕਾਰਨੀ ਨੇ ਚੋਣ ਪ੍ਰਚਾਰ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਤੇ ਵਾਅਦੇ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਸੁਧਾਰਨ ‘ਤੇ ਤਵੱਜੋ ਦਿੱਤੀ।
ਅਨੀਤਾ ਆਨੰਦ ਦੀ ਭਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
ਅਕਤੂਬਰ ਮਹੀਨੇ ‘ਚ ਕੈਨੇਡਾ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਅਨੀਤਾ ਆਨੰਦ ਨੇ ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਭਾਰਤ ਯਾਤਰਾ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ, ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀ ਐਸ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਮੰਤਰੀ ਪੀਯੂਸ਼ ਗੋਯਲ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ “ਊਰਜਾ ਸੰਵਾਦ” ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਅਤੇ “ਸੰਯੁਕਤ ਵਿਗਿਆਨ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਕਮੇਟੀ” ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਨੂੰ ਭਰੋਸੇ ਦੀ ਬਹਾਲੀ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ।
ਰਿਸ਼ਤੇ ਮੁੜ ਪੱਟਰੀ ‘ਤੇ
ਮਈ 2025 ‘ਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਵਿਚਾਲੇ ਹੋਈ ਫੋਨ ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਮਿਲਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ। ਜੂਨ ਵਿੱਚ ਕੈਨੇਡਾ ਵੱਲੋਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ G7 ਸਿਖਰ ਸੰਮੇਲਨ ਲਈ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਦਕਿ ਅਗਸਤ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰਾਂ ਦੀ ਮੁੜ ਨਿਯੁਕਤੀ ਕਰਕੇ ਸੰਪਰਕ ਬਹਾਲ ਕੀਤਾ।
ਡਾ. ਜੈਸ਼ੰਕਰ ਦਾ ਇਹ ਦੌਰਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਿਕ ਸਹਿਯੋਗ ਨੂੰ ਵੀ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਵੇਗਾ।
