ਤਿੱਬਤ :- ਤਿੱਬਤ ‘ਚ ਕੱਲ ਦੇਰ ਸ਼ਾਮ ਧਰਤੀ ਅਚਾਨਕ ਕੰਬਣ ਲੱਗੀ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ (NCS) ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ 4.1 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੇਂਦਰ 60 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ‘ਚ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ਵੱਧ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਤ੍ਹਾ ‘ਤੇ ਝਟਕੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹੇ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਚਿੰਤਾ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣੀ ਰਹੀ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ: ਘੱਟ ਡੂੰਘਾਈ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਸੰਘਣੇ
ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, 11 ਨਵੰਬਰ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਨੇ ਹੋਰ ਇੱਕ ਭੂਚਾਲ ਸਹਿੰਦਿਆ ਸੀ ਜਿਸ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 3.8 ਸੀ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸਿਰਫ਼ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ ‘ਤੇ ਸੀ। ਭੂਚਾਲ ਵਿਗਿਆਨੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਸਤ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਝਟਕਿਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕਾਵਟ ਸਿੱਧੀ ਮਕਾਨਾਂ ਅਤੇ ਢਾਂਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ।
ਤਿੱਬਤ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਕਿਉਂ?
ਤਿੱਬਤ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਰਗਰਮ ਭੂਚਾਲ ਜੋਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ ਟੈਕਟੋਨਿਕ ਪਲੇਟਾਂ ਦੀ ਲਗਾਤਾਰ ਟੱਕਰ। ਭਾਰਤੀ ਪਲੇਟ ਹਰ ਸਾਲ ਕੁਝ ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਖਿਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਯੂਰੇਸ਼ੀਆਈ ਪਲੇਟ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਭੂਗਰਭੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੇ ਲੱਖਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਹਿਮਾਲਿਆ ਅਤੇ ਤਿੱਬਤੀ ਪਠਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਭੂਚਾਲ-ਜਨਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਅੱਜ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਖੇਤਰ ਅਕਸਰ ਕੰਬਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।
