ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ :- ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਰਾਵੀ ਦਰਿਆ ’ਤੇ ਸਥਿਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਚਮੇਰਾ ਡੈਮ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪੱਧਰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੌਰ ’ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੂਰੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਗੰਭੀਰ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਖੜੀਆਂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਡੈਮ ਦੇ ਸੁੱਕਦੇ ਤਲ ਨੇ ਅਜਿਹਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਮਨੁੱਖੀ ਛੇੜਛਾੜ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਂਦਾ ਹੈ।
ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮੁੜ ਸਾਹਮਣੇ
ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਪਾਣੀ ਪਿੱਛੇ ਹਟਿਆ, ਡੈਮ ਦੇ ਅਧਾਰ ’ਤੇ ਅਗਸਤ 2025 ਦੀਆਂ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਹੜ੍ਹਾਂ ਦੌਰਾਨ ਵਹਿ ਆਏ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਗੱਠੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗੇ। ਪੂਰਾ ਇਲਾਕਾ ਇੰਝ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਲੱਕੜ ਦੇ ਅਵਸ਼ੇਸ਼ਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਸੁੰਨਸਾਨ ਕਬਰਸਤਾਨ ਹੋਵੇ।
ਪਾਣੀ-ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਠੱਪ, ਬਿਜਲੀ ਕੱਟਾਂ ਦਾ ਡਰ
ਪਾਣੀ ਦੀ ਭਾਰੀ ਕਮੀ ਕਾਰਨ ਚਮੇਰਾ ਪਣ-ਬਿਜਲੀ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਤੋਂ ਬਿਜਲੀ ਉਤਪਾਦਨ ਬਹੁਤ ਹੱਦ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇ ਹਾਲਾਤ ਇੰਝ ਹੀ ਰਹੇ ਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਈ ਇਲਾਕਿਆਂ ’ਚ ਬਿਜਲੀ ਸਪਲਾਈ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਡਿੱਗੀ, ਕਿਸਾਨ ਹਤਾਸ਼
ਡੈਮ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਿੰਚਾਈ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵੀ ਲਗਭਗ ਨਾਕਾਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਹੇਠਲੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਦੇ ਕਿਸਾਨ, ਜੋ ਰਾਵੀ ਦੇ ਪਾਣੀ ’ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਸੁੱਕੇ ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਤੱਕਦੇ ਹੋਏ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ’ਚ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਹਨ।
ਮਨੁੱਖੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ’ਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਤੇ ਹਾਲੀਆ ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਇਸ ਸੰਕਟ ਲਈ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੇਤਹਾਸ਼ਾ ਜੰਗਲ ਕੱਟ, ਗਲੋਬਲ ਵਾਰਮਿੰਗ, ਅਨਿਯਮਿਤ ਵਰਖਾ ਅਤੇ ਵਧਦੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਪਿਘਲੇ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਕੁਦਰਤੀ ਵਹਾਅ ’ਤੇ ਵੀ ਗੰਭੀਰ ਅਸਰ ਪਿਆ ਹੈ।
