ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ :- ਅੱਜ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਫੋਨ ਫੜੇ ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਤਾਂ ਜੁੜੀ ਹੈ, ਪਰ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਜਿੱਥੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਵੇਰੇ ਦੀ ਧੁੱਪ ਨਾਲ ਦਿਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਹੁਣ ਰਾਤ ਦੇ 2–3 ਵਜੇ ਤੱਕ ਸਕਰੋਲਿੰਗ, ਰੀਲਾਂ ਤੇ ਗੇਮਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿਨਚਰਿਆ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਨਤੀਜਾ — ਸਰੀਰ ਵੀ ਥੱਕਾ ਹੋਇਆ, ਮਨ ਵੀ ਭਾਰੀ, ਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਹੌਲੀ।
ਪੜ੍ਹਾਈ–ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਦਬਾਅ ਨਹੀਂ, “ਮਨ ਦਾ ਆਲਸ” ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ
ਮਾਹਿਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਜਕੱਲ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਹਨਤ ਤੋਂ ਨਹੀਂ, ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਡਰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ — “ਕੱਲ ਕਰ ਲਾਂਗੇ”, ਪਰ ਉਹ ‘ਕੱਲ’ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ।
ਕੰਮ ਛੋਟਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵੱਡਾ, ਨਵੀਂ ਜਨਰੇਸ਼ਨ ਪਹਿਲਾਂ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹਾਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਥੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਆਦਤ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਕਾਹਲੀ ਦਾ ਰੁੱਖ
-
ਰਾਤਾਂ ਬਿਨਾ ਸੌਏ ਨਿਕਲ ਰਹੀਆਂ
-
ਸਵੇਰ ਦੇਰ ਨਾਲ ਉੱਠਣਾ ਆਮ ਗੱਲ
-
ਦਿਮਾਗ ਹਰ ਵੇਲੇ ਡੋਪਾਮੀਨ ਹਾਈ
-
ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਘੱਟਦੀ ਜਾ ਰਹੀ
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਉਸ ਮਨਜ਼ਿਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਪਾਇਆ ਸੀ।
ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵੀ ਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਆਲਸ ਦੀ ਅੱਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਹਵਾ
ਫਾਸਟ ਫੂਡ, ਕੋਲਡ ਡ੍ਰਿੰਕ, ਪੈਕਡ ਸਨੈਕ—ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ energy ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਪਰ ਆਲਸ ਜ਼ਰੂਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਤਾਕਤਵਰ ਅਲਸੀ ਦੀ ਪਿੰਨੀ, ਦਲੀਆ, ਦੁੱਧ ਤੇ ਘੀ ਵਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਥਾਂ ਅੱਜ ਨੂਡਲਜ਼, ਬਰਗਰ ਅਤੇ ਚਿਪਸ ਨੇ ਲੈ ਲਈ ਹੈ।
ਇਸ ਕਰਕੇ ਸਰੀਰ energy ਦੀ ਥਾਂ heavy feel ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਾਹੌਲ ਦਾ ਵੀ ਵੱਡਾ ਰੋਲ – ਮਾਪੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ, ਬੱਚੇ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਤੇ
ਮਾਹਿਰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਘਰ ਦਾ ਵਾਤਾਵਰਣ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਇਕੱਠਾ ਬੈਠਦਾ ਸੀ, ਗੱਲ-ਬਾਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਰੁਟੀਨ ਬਣਦਾ ਸੀ। ਅੱਜ ਹਰ ਕੋਠੜੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਕਰੀਨ, ਇੱਕ Wi-Fi ਤੇ ਇੱਕ ਦਰਵਾਜ਼ਾ… ਜਿਸ ਪਿੱਛੇ ਬੱਚਾ ਇੱਕ ਅਲੱਗ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਕੱਲਾਪਣ ਵੀ ਆਲਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦਾ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਸਮਾਧਾਨ? ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀ
-
ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਕਰੋ
-
ਸਵੇਰੇ ਜਲਦੀ ਉੱਠਣ ਦੀ ਆਦਤ ਬਣਾਓ
-
ਦਿਨ ਦਾ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 45 ਮਿੰਟ ਸਰੀਰਕ ਕਿਰਿਆ/ਤੁਰਨਾ
-
ਪ੍ਰੋਟੀਨ-ਵਿਟਾਮਿਨ ਵਾਲੀ ਸੰਤੁਲਿਤ ਡਾਇਟ
-
ਪਰਿਵਾਰਕ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵਧਾਓ — ਸਕਰੀਨ ਨੂੰ ਘਟਾਓ
-
ਟਾਲਮਟੋਲ ਨੂੰ ਰੋਕੋ: ਛੋਟੇ ਕੰਮ ਤੁਰੰਤ ਮੁਕੰਮਲ ਕਰੋ
ਆਲਸ ਸਿਰਫ ਆਦਤ ਨਹੀਂ — ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਰੁਕਾਵਟ
ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਕੋਲ ਟੈਕਨਾਲੋਜੀ, ਮੌਕੇ, ਗਿਆਨ ਸਭ ਕੁਝ ਹੈ, ਪਰ ਜੇ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਲੜੀ ਟੁੱਟ ਗਈ ਤਾਂ ਇਹ ਨਿਆਮਤਾਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੀਆਂ।
ਆਲਸ ਉਹ ਅੱਗ ਹੈ ਜੋ ਚੁੱਪਚਾਪ ਜ਼ਜ਼ਬੇ, ਟੈਲੈਂਟ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਸਾੜ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਮਾਂ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
