ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ‘ਚ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ — ਤਫ਼ਤੀਸ਼ੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ‘ਮਦਰ ਆਫ਼ ਸੈਟਨ’ ਵਰਗੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪਦਾਰਥ ਦਾ ਸ਼ੱਕ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :- ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੇੜੇ i20 ਕਾਰ ਵਿਚ ਹੋਏ ਕਾਤਿਲਾਨਾ ਧਮਾਕੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤਾ ਬੀਤ ਗਿਆ ਹੈ, ਪਰ ਜਾਂਚ ਹਰ ਦਿਨ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲ ਮੁੜ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਲਾਸਟ ਨੇ 13 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਲੈ ਲਈ ਸੀ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕ ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਹੁਣ ਤਫ਼ਤੀਸ਼ੀ ਟੀਮਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਾਰੰਭਿਕ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਹੈ ਕਿ ਧਮਾਕੇ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਪਦਾਰਥ ‘TATP’ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ — ਉਹੀ ਕੂਖਿਆਤ ਧਮਾਕੇਜ਼ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ‘ਚ “ਮਦਰ ਆਫ਼ ਸੈਟਨ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਧਮਾਕੇ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਤੇ ਪੈਟਰਨ TATP ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦੇ: ਅਧਿਕਾਰੀ

ਜਾਂਚ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਬਲਾਸਟ ਦੀ ਤਬਾਹੀ, ਝਟਕਿਆਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਕਾਰ ਦੇ ਟੁਕੜਿਆਂ ਦਾ ਪੈਟਰਨ ਉਹੀ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ TATP ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ ਵੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥ ਇੰਨਾ ਅਸਥਿਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹਲਕੀ ਗਰਮੀ, ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਘਸਾਅ ਨਾਲ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਡਿਟੋਨੇਟਰ ਦੇ ਧਮਾਕਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫ਼ੋਰੈਂਸਿਕ ਟੀਮਾਂ ਮਲਬੇ ਵਿਚ ਮਿਲੇ ਰਸਾਇਣਕ ਅੰਸ਼ਾਂ ਦੀ ਗਹਿਰਾਈ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੱਕ ਅਮੋਨਿਅਮ ਨਾਈਟਰੇਟ ‘ਤੇ, ਪਰ ਤਫ਼ਤੀਸ਼ ਦਾ ਰੁਖ ਬਦਲਿਆ

ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜਾਂਚ ਵਿਚ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਧਮਾਕੇ ਵਿਚ ਅਮੋਨਿਅਮ ਨਾਈਟਰੇਟ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਘੱਟ ਅਸਥਿਰ ਪਦਾਰਥ ਹੈ ਅਤੇ ਅਕਸਰ ਡਿਟੋਨੇਟਰ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ‘ਚ ਮਿਲੇ ਸਬੂਤਾਂ ਨੇ ਜਾਂਚ ਦਾ ਪੂਰਾ ਰੁਖ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ੱਕ ਸਿੱਧਾ TATP ਵੱਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ — ਉਹੀ ਰਸਾਇਣ ਜੋ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ‘ਚ ਕਈ ਆਤੰਕੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਡਾਕਟਰ ਉਮਰ — ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼

ਧਮਾਕੇ ਵਾਲੀ ਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲਾ ਉਮਰ ਮੁਹੰਮਦ ਪੇਸ਼ੇ ਤੋਂ ਡਾਕਟਰ ਸੀ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਅਨੁਸਾਰ ਉਸਦੇ ਤਾਰ ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਉਮਰ ਨੂੰ TATP ਦੀ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸੀ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਇਸਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਨਾਲ ਭਾਰੀਆਂ ਭੀੜ ਵਾਲੇ ਇਲਾਕੇ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਕ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ।
ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਤਫ਼ਤੀਸ਼ ਜਾਰੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਧਮਾਕਾ ਅਚਾਨਕ ਹੋਇਆ ਜਾਂ ਉਮਰ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਕੇ ਨਿਕਲਿਆ ਸੀ।

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵੱਡੇ ਹਮਲਿਆਂ ‘ਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ TATP

TATP ਉਹੀ ਧਮਾਕੇਜ਼ ਹੈ ਜੋ 2015 ਦੇ ਪੈਰਿਸ ਹਮਲਿਆਂ, 2016 ਦੇ ਬ੍ਰੱਸਲਜ਼ ਧਮਾਕੇ ਅਤੇ 2017 ਮੈਨਚੈਸਟਰ ਅਰੀਨਾ ਬਲਾਸਟ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਅਤੇ ਭਿਆਨਕ ਤਬਾਹੀ ਕਾਰਨ ਇਹ ਕਈ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਧਮਾਕੇ ਦਾ ਤਬਾਹੀ ਵਾਲਾ ਪੈਟਰਨ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮੇਲ ਖਾਂਦਾ ਹੈ।

ਜਾਂਚ ਦੇ ਚਾਰ ਮੁੱਖ ਸਵਾਲ

ਤਫ਼ਤੀਸ਼ ਇਸ ਸਮੇਂ ਕਈ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਕੋਣਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ:

• ਉਮਰ ਨੇ TATP ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹੜੇ ਰਸਾਇਣ ਕਿੱਥੋਂ ਖਰੀਦੇ?

• ਕੀ ਧਮਾਕੇਜ਼ ਤਿਆਰੀ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕੀਤੀ?

• ਕੀ ਕਾਰ ਵਿਚ ਵਧ ਰਹੀ ਗਰਮੀ ਕਾਰਨ ਧਮਾਕਾ ਅਚਾਨਕ ਹੋਇਆ?

• ਜਾਂ ਇਹ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ, ਸੰਜੋਏ ਗਏ ਹਮਲੇ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਸੀ?

ਸੁਰੱਖਿਆ ਏਜੰਸੀਆਂ ਉਮਰ ਦੇ ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਦੇ ਹਿਲਚਲ ਦੀ ਪੁਨਰਰਚਨਾ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਤਫ਼ਤੀਸ਼ ਤੋਂ ਇਹ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਉਮਰ ਪੁਰਾਣੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਤੰਗ ਗਲੀਆਂ ‘ਚ ਲੰਮਾ ਸਮਾਂ ਗੱਡੀ ਲੈ ਕੇ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ। ਇਹ ਸਵਾਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਅਸਥਿਰ ਧਮਾਕੇਜ਼ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਕਾਰ ਵਿਚ ਕਿਵੇਂ ਬਿਨਾਂ ਫਟੇ ਟਿਕਿਆ ਰਿਹਾ।

ਜਾਂਚ ਜਾਲ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ — ਤਿੰਨ ਸਾਥੀ ਡਾਕਟਰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ

ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੇ ਜਾਂਚ ਦਾ ਦਾਇਰਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਉਮਰ ਦੇ ਤਿੰਨ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀਆਂ — ਸ਼ਾਹੀਨ ਸਈਦ, ਮੁਜ਼ੰਮਿਲ ਸ਼ਕੀਲ ਅਤੇ ਆਦਿਲ ਰਾਥਰ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਵੀ ਅਲ-ਫਲਾਹ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਫਰੀਦਾਬਾਦ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਡਾਕਟਰ ਹਨ। ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਿਰੋਹ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕਈ ਹੋਰ ਧਮਾਕਿਆਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

3,000 ਕਿਲੋ ਧਮਾਕਾ ਮੱਗਰੀ ਬਰਾਮਦ — ਵੱਡੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਦੇ ਸੰਕੇਤ

ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ ਲੱਗਭਗ 3,000 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਰਸਾਇਣਕ ਪਦਾਰਥ, ਬੰਬ-ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸਾਮਾਨ, ਇੱਕ ਰਾਈਫ਼ਲ, ਗੋਲਾਬਾਰੂਦ ਅਤੇ ਸੰਦੇਹਿਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸ਼ਾਹੀਨ ਸਈਦ ਦੀ ਕਾਰ ਤੋਂ ਹਥਿਆਰ ਮਿਲਣ ਤੇ ਉਸਦੇ ਹਾਲੀਆ ਪਾਸਪੋਰਟ ਵੇਰੀਫ਼ਿਕੇਸ਼ਨ ਨੇ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸੰਦਰਭ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਵੀ ਜਾਂਚ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਭੱਜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਸੀ।

ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਮਾਡਿਊਲ ਦੇ ਸਾਰੇ ਤਾਰ ਖੰਗਾਲੇ ਜਾ ਰਹੇ

ਫੋਰੈਂਸਿਕ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਪਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਧਮਾਕਾ ਸ਼ਾਇਦ ਵੱਡੀ ਆਤੰਕੀ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਸਿਰਫ ਪਹਿਲਾ ਪੜਾਅ ਸੀ। ਜੈਸ਼-ਏ-ਮੁਹੰਮਦ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਸ਼ੱਕੀ ਮਾਡਿਊਲ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਹੁਣ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਸਦੀਕ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦਰਮਿਆਨ ਹੈ।