ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ :- ਮੋਟਾਪਾ ਸਿਰਫ਼ ਵਧੇਰੇ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਹੋਣ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਕਈ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਚਰਬੀ ਆਮ ਹੱਦ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਕੱਠੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਦਿਲ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ, ਸ਼ੂਗਰ, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਜੋੜਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਮੋਟਾਪਾ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਹੈ ਜੋ ਹਰ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ
ਗਲਤ ਖੁਰਾਕ ਦੀ ਆਦਤ: ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਲੀ-ਭੁੰਨੀ, ਫਾਸਟ ਫੂਡ ਅਤੇ ਮਿੱਠੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਖਾਣਾ।
ਵਿਹਾਰਕ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ: ਕਸਰਤ ਦੀ ਕਮੀ ਤੇ ਦਿਨ ਭਰ ਬੈਠੇ ਰਹਿਣਾ।
ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ: ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ ਬੈਲੈਂਸ ਨੂੰ ਬਿਗਾੜ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਵਿਰਾਸਤੀ ਕਾਰਕ: ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜਿਨਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੋਟਾਪਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਸਰੀਰ ’ਤੇ ਮੋਟਾਪੇ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਮੋਟਾਪਾ ਦਿਖਣ ’ਚ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਿਹਤ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਗਰ ’ਚ ਚਰਬੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋੜਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਹ ਜੀਵਨ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਘਟਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੋਟਾਪੇ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਦਮ
- ਸੰਤੁਲਿਤ ਖੁਰਾਕ ਅਪਣਾਓ: ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਫਲ, ਸਬਜ਼ੀਆਂ, ਪੂਰਨ ਅਨਾਜ ਤੇ ਘੱਟ ਚਰਬੀ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ ਖਾਓ।
- ਨਿਯਮਿਤ ਕਸਰਤ ਕਰੋ: ਹਰ ਰੋਜ਼ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 30 ਮਿੰਟ ਤੱਕ ਚੱਲਣਾ, ਦੌੜਣਾ ਜਾਂ ਯੋਗਾ ਕਰੋ।
- ਤਣਾਅ ਘਟਾਓ: ਧਿਆਨ ਤੇ ਯੋਗ ਨਾਲ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਰੱਖੋ।
- ਨੀਂਦ ਪੂਰੀ ਲਓ: ਰੋਜ਼ 7-8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।
- ਮੀਠੀਆਂ ਪੀਣ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ: ਕੋਲਡ ਡ੍ਰਿੰਕ ਅਤੇ ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ ਪੇਅ ਦਾ ਸੇਵਨ ਘਟਾਓ।
ਮੋਟਾਪਾ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਛੋਟੇ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਬਦਲਾਅ
ਆਪਣੀ ਰੁਟੀਨ ਵਿੱਚ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਵੀ ਵੱਡਾ ਅੰਤਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਲਿਫ਼ਟ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੀੜੀਆਂ ਚੜ੍ਹਨਾ, ਖਾਲੀ ਸਮੇਂ ’ਚ ਟਹਿਲਣਾ, ਘਰੇਲੂ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਰਹਿਣਾ ਆਦਿ।
ਨਤੀਜਾ: ਸਿਹਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਦੌਲਤ
ਮੋਟਾਪਾ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਵਧਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਘਟਦਾ ਹੈ। ਲਗਾਤਾਰ ਮਿਹਨਤ, ਸਬਰ ਅਤੇ ਸਿਹਤਮੰਦ ਜੀਵਨਸ਼ੈਲੀ ਨਾਲ ਇਸ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯਾਦ ਰੱਖੋ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਸਰੀਰ ਨਾਲ ਹੀ ਜੀਵਨ ਦਾ ਹਰ ਪਲ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਬਿਤਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
