ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ :- ਮੋਟਾਪੇ, ਸ਼ੂਗਰ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਰਗੀਆਂ ਪਹਲਾਂ ਹੀ ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਹੋਰ ਖਤਰਨਾਕ ਸਿਹਤ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ — ਨਾਨ-ਅਲਕੋਹਲਿਕ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਡਿਸੀਜ਼ (NAFLD)। PIB ਦੀ 2024 ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਲਗਭਗ ਤਿਹਾਈ ਅਬਾਦੀ, ਯਾਨੀ 35–38%, ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਨਾਲ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਵੱਡੇ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੰਨੇ ਮੋੜਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ: ਲੱਛਣ ਆਮ ਲੱਗਦੇ, ਪਰ ਖਤਰਾ ਵੱਡਾ
ਗੈਸਟ੍ਰੋਐਂਟਰੌਲੋਜਿਸਟ ਡਾ. ਸੌਰਭ ਸੇਠੀ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਵੀਡੀਓ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੇ ਕੁਝ ਲੱਛਣ ਇਨਨਾ ਆਮ ਲੱਗਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਜਾਂ ਉਮਰ ਦੇ ਅਸਰ ਵਾਂਗ ਅਣਦੇਖਾ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਜਿਗਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਲਗਾਤਾਰ ਥਕਾਵਟ, ਜਿੱਥੇ ਆਰਾਮ ਵੀ ਬੇਅਸਰ
ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਵੱਧ ਚਰਬੀ ਨਾਲ ਭਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਖੁਰਾਕ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਊਰਜਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਦਿਨ ਭਰ ਥੱਕਾਣ, ਸੁਸਤੀ ਅਤੇ ਭਾਰੀਪਨ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਥਕਾਵਟ ਆਮ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ — ਇਹ ਸਰੀਰ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਢਿੱਡ ਅਤੇ ਕਮਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਚਰਬੀ ਵਧਣਾ
ਜੇਕਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਬਾਕੀ ਹਿੱਸਾ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਹੈ ਪਰ ਪੇਟ ਤੇ ਕਮਰ ਗੋਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਜਿਗਰ ’ਤੇ ਵੱਧ ਰਹੀ ਚਰਬੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਕਸਰ ਇਨਸੁਲਿਨ ਰੋਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਅੱਗੇ ਚੱਲ ਕੇ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਰਸਤਾ ਖੋਲ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਪਸਲੀਆਂ ਹੇਠਾਂ ਹੌਲਾ ਦਰਦ
ਜਿਗਰ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਹਲਕੀ ਬੇਅਰਾਮੀ, ਦਬਾਅ ਜਾਂ ਭਾਰੀਪਨ ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸੋਜ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਰਦ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤਿੱਖਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਲਗਾਤਾਰ ਤੰਗ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ
ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਸਿੱਧਾ ਇਨਸੁਲਿਨ ਰੋਧ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਜੇ ਇਹਨਾਂ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ:
-
ਖਾਣ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਭੁੱਖ ਲੱਗਣਾ
-
ਊਰਜਾ ਦਾ ਅਚਾਨਕ ਡਿੱਗਣਾ
-
ਗਰਦਨ ਜਾਂ ਕੱਛਾਂ ’ਤੇ ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਬਣਨਾ
ਇਹ ਸਭ ਸਰੀਰ ਦੇ ਸ਼ੂਗਰ ਨਿਯੰਤਰਣ ਵਿੱਚ ਗੜਬੜ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਉਲਟੀ, ਜੀ ਮਤਲੋਣਾ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਪੇਟ ਭਰਿਆ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਣਾ
ਜਦੋਂ ਜਿਗਰ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਅਤੇ ਚਰਬੀ ਇਕੱਠੀ ਹੋਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਤਲਬ ਬਦਹਜ਼ਮੀ, ਭੁੱਖ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਅਤੇ ਥੋੜ੍ਹਾ ਖਾਣ ਨਾਲ ਹੀ ਪੇਟ ਭਰ ਜਾਣਾ — ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੱਛਣ ਅੰਦਰੂਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਪੇਸ਼ਗੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਲੱਛਣ ਹਲਕੇ ਲੱਗ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਮਹਿੰਗੀ ਪੈ ਸਕਦੀ ਹੈ
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵੀ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਫੈਟੀ ਲਿਵਰ ਬਿਮਾਰੀ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਪਛਾਣ ਲਈ ਤਾਂ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਇਹ ਗੰਭੀਰ ਲਿਵਰ ਡੈਮੇਜ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਡਾਇਟ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਹੀ ਇਸਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

